"The superior doctor first adjusts diet and lifestyle.
If that isn’t enough the patient needs to be administered with acupuncture and herbal therapy"
Sun Si Miao
Bloedleegte
Wat is bloedleegte?
Bloedleegte in de traditionele Chinese geneeskunde (TCM), is een concept dat verwijst naar een specifieke toestand van bloeddeficiëntie of bloedarmoede. Deze toestand wordt gezien als een verstoring van het evenwicht van het lichaam en kan leiden tot verschillende gezondheidsproblemen. Om dit concept grondig te begrijpen, is het nuttig om te kijken naar hoe bloedleegte wordt beschreven binnen de context van TCM, de oorzaken ervan, de symptomen die ermee geassocieerd worden, en hoe het kan worden behandeld.
Inleiding Bloedleegte (Xue Xu)
In de traditionele Chinese geneeskunde wordt bloed beschouwd als meest essentiële substanties die het lichaam voedt en ondersteunt. Bloed (xue) heeft een bredere betekenis dan de biochemische definitie in de westerse geneeskunde; het omvat de functie van het transporteren van voedingsstoffen door het lichaam en het voeden van organen en weefsels. Bloedleegte (xue xu) ontstaat wanneer er een ontoereikende hoeveelheid of kwalitatief goed bloed is om deze vitale functies te vervullen.
Oorzaken van Bloedleegte
Verschillende oorzaken kunnen leiden tot bloedleegte. Enkele veelvoorkomende factoren zijn:
-
Voedingstekorten: Een dieet dat niet voldoende voedingsstoffen levert die nodig zijn voor de productie van bloed, zoals ijzer, vitamine B12 en foliumzuur.
-
Bloedverlies: Chronisch of overmatig bloedverlies door bijvoorbeeld hevig menstrueren, interne bloedingen, of operaties.
-
Verzwakking van de milt en maag: De milt en maag worden gezien als belangrijke organen die betrokken zijn bij de productie en het transport van bloed. Zwakte in deze organen kan leiden tot bloedleegte.
-
Emotionele factoren: Langdurige emotionele stress of angst kan volgens TCM de circulatie van bloed beïnvloeden en leiden tot bloedleegte.
Symptomen van Bloedleegte
Bloedleegte kan een breed scala aan symptomen veroorzaken, afhankelijk van de ernst en de individuele constitutie. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn:
- Bleekheid van de huid en lippen
- Duizeligheid en flauwvallen
- Droge huid en haaruitval
- Zwakte en vermoeidheid
- Hartkloppingen
- Menstruatiestoornissen zoals lichte menstruatie of amenorroe (uitblijvende menstruatie)
- Geheugenproblemen en concentratiestoornissen
- Depressie of snel nerveus
- Moeilijk zwanger worden
- Moeilijk in slaap vallen of 's nachts wakker worden
- Vergeetachtigheid
Behandeling van Bloedleegte
De behandeling van bloedleegte richt zich op het aanvullen van bloed en het versterken van de organen die betrokken zijn bij de productie en circulatie van bloed. Dit kan worden bereikt middels:
-
Voedingsaanpassingen: Het aanpassen van het dieet om voedingsstoffen aan te vullen die nodig zijn voor de bloedproductie, zoals ijzerrijk voedsel (zoals rood vlees en bladgroenten).
-
Kruidengeneeskunde: Het voorschrijven van kruidenformules die specifiek zijn ontworpen om bloed te voeden en de circulatie te verbeteren.
-
Acupunctuur: Het stimuleren van specifieke acupunctuurpunten om de productie en circulatie van bloed te bevorderen.
-
Leefstijlaanpassingen: Het beheren van stress, het reguleren van slaappatronen en het verminderen van overmatige fysieke activiteit.
Belang van Voeding in TCM
Voeding wordt beschouwd als een van de belangrijkste pijlers van gezondheid in de traditionele Chinese geneeskunde. Het juiste voedingspatroon kan helpen bij het herstellen van de balans van het lichaam, het voeden van essentiële substanties zoals Bloed en Qi, en het bevorderen van de algehele gezondheid. Bij de behandeling van bloedleegte richt TCM zich op het versterken van de milt (verantwoordelijk voor de productie van bloed) en het bevorderen van de circulatie van bloed door het lichaam.
Voedingsrichtlijnen voor Bloedleegte
-
Verwarmende voedingsmiddelen: Volgens TCM zijn verwarmende voedingsmiddelen gunstig om de milt te versterken en de bloedcirculatie te bevorderen. Deze voedingsmiddelen helpen om interne kou te verdrijven en de spijsvertering te stimuleren. Voorbeelden van verwarmende voedingsmiddelen zijn gember, kaneel, knoflook, uien, zoete aardappelen, pompoen, kersen, frambozen en abrikozen.
-
IJzerrijke voedingsmiddelen: IJzer is een essentieel mineraal voor de vorming van hemoglobine in rode bloedcellen. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan ijzer zijn onder andere rood vlees (rundvlees, lamsvlees), lever (vooral kippenlever), donkergroene bladgroenten (zoals boerenkool, spinazie), bonen en linzen, quinoa, gedroogde vruchten (zoals abrikozen en rozijnen), en sesamzaad.
-
Voedingsmiddelen die de Milt ondersteunen: De milt speelt een cruciale rol bij de productie van bloed in TCM. Voedingsmiddelen die de milt ondersteunen zijn onder andere zoete aardappelen, pompoen, wortelen, pompoenpitten, rijst, haver, tarwe, kip, eieren, zoete rijpe vruchten en honing.
-
Vitamine C-rijk voedsel: Vitamine C is belangrijk voor de opname van ijzer uit plantaardige voedingsmiddelen. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine C zijn onder andere citrusvruchten (sinaasappels, citroenen, grapefruits), kiwi's, aardbeien, paprika's, broccoli en spruitjes.
-
Eiwitrijke voedingsmiddelen: Eiwitten zijn essentieel voor de opbouw van bloed en spieren. Kies voor hoogwaardige eiwitbronnen zoals gevogelte (kip, kalkoen), vis (zalm, tonijn), eieren, noten, zaden, bonen en peulvruchten.
-
Voldoende hydratatie: Het drinken van voldoende water is belangrijk voor een gezonde bloedcirculatie en een optimale functie van de Milt.
Specifieke Voedingsmiddelen voor Bloedleegte
-
Dadels: Dadels worden beschouwd als een krachtig voedingsmiddel om bloed te versterken. Ze zijn rijk aan ijzer, vitamines en mineralen die de bloedproductie bevorderen.
-
Rode bieten: Rode bieten zijn een uitstekende bron van ijzer en foliumzuur, essentiële voedingsstoffen voor de aanmaak van rode bloedcellen.
-
Donkere bladgroenten: Spinazie, boerenkool, snijbiet en paksoi zijn rijk aan ijzer en vitamines die de bloedproductie ondersteunen.
-
Zwarte sesamzaadjes: Zwarte sesamzaadjes vanwege hun vermogen om het bloed te voeden en te versterken.
-
Chinese dadels (Jujube): Chinese dadels worden beschouwd als een tonicum voor bloed en worden vaak gebruikt in bloedversterkende formules in de Chinese kruidengeneeskunde.
-
Runderlever: Runderlever is een van de beste voedingsbronnen van ijzer, vitamine B12 en andere voedingsstoffen die nodig zijn voor de vorming van bloed.
-
Goji bessen: Goji bessen staan bekend om hun bloedversterkende eigenschappen en worden vaak gebruikt in TCM om bloedleegte te behandelen.